اثر تزریق مکرر مورفین بر بیان ژن گیرنده های n-متیل d-آسپارتات در نواحی پیش پیشانی و استریاتوم مغز موش آزمایشگاهی

گیرنده های nmda در یادگیری، تشکیل حافظه، تحمل و وابستگی به اوپیوئیدها، نقش های مهمی دارند. در این مطالعه، پس از القای تحمل به مورفین در رت های نر نژاد ویستار، تغییرات سطح بیان mrna ی ژن nr1 که زیر‎واحد پایه گیرنده های nmda است، در نواحی پیش پیشانی و استریاتوم مغز رت در دوره ترک مورفین بررسی شد. برای القای وابستگی به مورفین به عنوان یک اوپیوئید قوی، 7 روز متوالی دوز 10 میلی گرم/کیلوگرم مورفین به رت ها تزریق شد و با تست صفحه داغ، ایجاد تحمل به مورفین با بررسی خاصیت ضد دردی تا?یید گردید. برای بررسی بیان ژن از روش rt-pcr نیمه کمی استفاده گردید. با توجه به اینکه نتایج تغییرات mrna ی ژن nr1 در این نواحی در پاسخ به تیمار مکرر مورفین، وابسته به زمان است، استخراج نواحی در گروه های آزمایشی مختلف در زمان های 1، 3، 7، 14 و 21 روز پس از آخرین تزریق مورفین انجام شد و بیان ژن nr1 در سطح mrna بررسی گردید. گروه کنترل نیز برای 7 روز متوالی سالین دریافت نمود و 1 روز پس از اتمام این دوره، مغز رت ها استخراج، نواحی پیش پیشانی و استریاتوم جداسازی گردیده و بررسی بیان ژن انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیان mrna ی ژن nr1 در فاصله 1 روز پس از آخرین تزریق مکرر مورفین در ناحیه استریاتوم افزایش معنی داری داشت، در حالیکه در ناحیه پیش پیشانی کاهش معنی داری در بیان ژن مشاهده شد. در فواصل 3، 7، 14 و 21 روز پس از آخرین تزریق مورفین، سطح بیان ژن در هر دو ناحیه با گروه کنترل تفاوت معنی داری نشان نداد و به عبارت دیگر تقریباً به حالت پایه بازگشت. می توان نتیجه گیری نمود که گیرنده های nmdaی نواحی استریاتوم و پیش پیشانی در القای تحمل و وابستگی به مورفین به طور متفاوتی نقش دارند.